ANG PAGLALARAWAN NA PAGPAPAHAYAG

Paglalarawan

o   Isang uri o paraan ng pagpapahayag ng mga kaisipan o pala-palagay tungkol sa isang tao, sa isang hayop, sa isang bagay, sa isang lugar o sa isang pangyayari sa pamamagitan ng makukulay, mahuhugis o maanyo at iba pang mapapandamang – naaamoy, nalalasa, naririnig – pananalita

o   LAYUNIN: makapagpamalas sa isip ng tagapakinig o mambabasa ng isang malinaw at buong larawan na ang katangi-tanging kaibahan nito sa mga kauri ay mapalutang, ay lubos na maisakatuparan

o   KAHALAGAHAN: nagagawa nitong maipakita sa mambabasa/tagapakinig ang daigdig sa pamamagitan ng paningin at pandama. Maaaring ipinta ang mga tanawin at mga bagay-bagay na singkinang ng mga kulay ng bahaghari, ang maharlikang pagtatanghal ng isang dulang musikal, o kahit ang pinakadukhang pagkakatumpok-tumpok ng mga barung-barong na tirahan ng mga iskuwater. Magagawang maging konkreto ang mga bagay na abstrak at ang masaklaw ay maging tiyak.

o   URI:

§  Karaniwang Paglalarawan

·         Ang damdamin at opinyon ng tagapaglarawan ay hindi dapat isinasama

·         Nagbibigay lamang ng mga tiyak na impormasyon o kabatiran tungkol sa isang bagay ayon sa pisikal o kongkretong katangian nito

·         Gumagamit lamang ito ng mga tiyak at karaniwang salitang panlarawan at itinatala ang mga bagay o ang mga partikular na detalye sa payak na paraan

·         Halimbawa:

Si Kapitan Tiyago. Siya’y pandak, maputi-puti, bilog ang katawan at pagmumukha dahil sa katabaan na alinsunod sa mga humahanga sa kanya ay galling sa langit, galling sa dugo ng mga maralita; alinsunod naman sa kanyang mga kalabanan, si Kapitan Tiyago ay mukhang bata kaysa mga kalaban,si Kapitan Tiyago ay mukhang bata kaysa sadya niyang gulang: aakalain ng may makakita na mayroon lamang siyang tatlumpu o tatlumpu’t limang taon. Ang kanyang pagmumukha ay palaging anyong banal. Ang kanyang bungong bilog, maliit at nababalutan ng buhok na kasing itim ng kamagong, na mahaba sa dakong harap, at maikli-ikli sa dakong likuran, ay may lamang maraming bagay sa loob, ayon sa sabi-sabi; ang kanyang maliliit na mata na hindi naman singkit ay hindi nagbabago, ang kanyang ilong ay maliit ngunit hindi busalsal, at kung ang kanyang bibig ay hindi nawala sa ayos, dahil sa pananabako at kanganganga ng hitso, na ang sepal na nabunbun sa isang pisngi ay sumisira sa ayos ng kanyang pagmumukha, ay masasabing siya’y isang magandang lalaki. Kahit malabis na ang kanyang pagkapalanganga’t pagkamananabako, ay napag-iingatan din na palaging nagiging maputi ang kanyang mga sariling ngipin at ang dalawang ipinahiram sa kanya ng dentist sa halagang labindalawang piso ang bawat isa.                                                            -- El Filibusterismo ni Patricio Mariano

§  Masining na Paglalarawan

·         Mapapandama – nakikita, naririnig, naaamoy, nahihipo, nalalasa, ang mga pananalitang ginagamit dito, bukod sa iba pang mahahalagang kasangkapang pampanlalarawan, gaya ng patambis at tayutay

·         Ang mga detalyeng inihahayag dito ay mga katotohanan din, kaya lamang nakukulayan na ito ng imahinasyon, pananaw at opinyong pansariling tagapagsalaysay

·         LAYUNIN: makaantig ng kalooban ng tagapakinig o mambabasa para mahikayat silang makiisa sa naguniguni o sadyang naranasan nitong damdamin sa inilalarawan

·         Halimbawa:

Ang kapayapaan ng bukid ay tila kamay ng isang inang humahaplos sa nag-iinit na noo ni Danding. Humihinga siya nang malalim, umupo sa lupa, at ipinikit ang mga mata. Dahan-dahang iniunat niya ang kanyang mga paa, itinutukod sa lupa ang mga palad, tumingala at binayaang maglaro sa ligalig niyang mukha ang banayad na hangin. Kay lamig at kay bango ng hanging iyon.                                                          -- Lupang Tinubuan ni Narciso G. Reyes

·      Teknikal na Paglalarawan

·         LAYUNIN: mailarawan nang akma ang anumang dapat at kailangang malaman tungkol sa mundo at kalawakan.

·         Kaysa nakatuon ang manunulat ng teknikal na sulatin sa eksaktong representasyon ng mga bagay-bagay at pangyayari, sa pagkakamit ng kaeksaktuhan o kaakmaan, kalimitan gumagamit ng mga ilustrasyon ang manunulat ng teknikal na sulatin upang Makita ng mambabasa ang larawan o hitsura ng inilalarawan

·         Dapat tandaan na hindi pa rin sapat ang mga ilustrasyon ato iginuhit o larawan upang magbigay ng sapat na representasyon.Tumutulong lamang ang mga ito sa pagpapakita ng larawan

·            ANG MAHALAGANG KASANGKAPAN NG MASINING NA PAGLALARAWAN:

o  Pandama

§  Sa paglalarawan dapat gamiting mga pananalita ay yaong nararamdaman ng limang pandama – naririnig, nakikita, naaamoy, nalalasa at nahihipo, sa gayon ay higit na maunawaan at lalong kawilihan.

§  Makukulay at mahuhugis o maanyo ang dapat kasangkapaning mga salita

o  Paghahambing

§  Malaki ang naitutulong ng paghahambing o pagtutulad o pagwawangis sa paglilinaw ng mga bagay-bagay na inilalarawan

§  Higit ang impak ng nararamdaman ng kinauukulan kung sa konkretong larawan naipahayag ang inilalarawan

§  May agwat, may bilang, may kulay, may anyo, may hugis, may amoy, may lasang nadarama

o  Angkop na Salita

§  Pinipili ang paggamit ng mga salita

§  Kailangan iyong tiyak na katangian ng bagay na inilalarawan o kung hindi man, yaong mapagpahiwatig ng bagay

§  Dito nakasalalay ang kapangyarihan ng salitang umantig at kumintal

§  Ang pagpili ng gamit ng salita ay depende na rin sa naglalarawan kung alin ang inaakala niyang higit na mauunawaan at madarama ng kinauukulan

o  Pagtatambis

§  Ang mga sawikain o kawikaan ay ang mga popular na idyomang bukambibig ng madla sa pagsasalita

§  Ito ay maaaring salita o mga pariralang hindi tuwirang tumutukoy, sadyang lumilihis sa literal na kahulugan at sa tuntuning pambalarila, maaaring pinagtambal na dalawang salitang may kani-kaniyang tanging sariling kahulugan ngunit madaling napapalitan ng nalilikhang panibago o ikatlong kahulugan

§  Ang pagtatambis o pagsasawikain ay isang paraang pagpapaunlad ng buhay sa salita

SAWIKAIN	KAHULUGAN
Pinagtaasan ng kilay	Hindi pagpansin o pinagsupladahan o minamaliit siya dahil sa hindi matanggap
Isang kahig isang tuka	Mahirap
Masama ang tama	May gusto
Isang kilong pulbos ang mukha	Makapal mag-make-up
Bantay-kanto	Istambay
Parehong kaliwa ang paa	Hindi marunong sumayaw
Walang panahon	Hindi interesado
Hilahin ang tali	Tawagin
Magbuburo na lang	Hindi na mag-aasawa
Sirang plaka	paulit-ulit
Balitang barbero	Walang katotohanan
Balatsibuyas	Maramdamin, madaling magdamdam
Kulubot na ang balat	Matanda na
My pakpak ang balita	Mabilis kumalat ang balita
Kahiramang suklay	Kaibigan
Durugin ang puso	Pasakitan o pagpahirapin ang kalooban
Mabulaklak ang landas	Kabuhayang maginhawa o maganda
Nagbubuhat ng sariling bangko	Pinupuri ang sarili
Makati ang kamay	Magnanakaw

o   Pagtatayutay

§  Paggamit ng matalinghagang pagpapahayag, mula’t sapol, ay napapansin lamang kapag nag-aaral ng tula at retorika

URI NG TAYUTAY	KAHULUGAN	MGA HALIMBAWA
Simile o Pagtutulad	Paghahambing ng dalawang magkaiba o di magkauring bagay, tao, kaisipan, pangyayari, atbp. Sa hayagang pamamaraan. Ginagamitan ng parang, wangis, anomo’y, gaya ng, tila, tulad ng, mistula, atbp.	1.     Balahibuhin parang labong ang mga braso niya’t binti. 2.     Ang kanyang pisngi ay tila makopya sa kapulahan. 3.     Siya ay parang nauupos na kandila sa kahihiyan. 4.     Ang buhay natin ay kawangis ng gulong. 5.     Ang buhay ng tao’y parang gulong.
Mitafora o Pagwawangis	Paghahambing ng dalawang magkaibang bagay, tao, kaisipan, pangyayari, atbp. Na ginagamitan ng mga salita o pariralang pantulad sapagkat direkta nang ipinaaaangkin ang katangian ng tinutularan.	1.    Ang musika ay hagdan ng kaluluwa paakyat sa langit. 2.    Tinik sa lalamunan ko ang katahimikan mo. 3.    Ang ina ay ilaw ng tahanan. 4.    Ang pangulo ay haligi ng bayan. 5.     Siya ay leon kung magalit.
Personifikasyon o Pagbibigay-Katauhan	Ginagamit para bigyang-buhay, pagtaglayin ng katangiang pantao – talino, gawi, kilos, ang mga bagay na likas na walang buhay. Ito’y naisasakatuparan sa pamamagitan ng mga pananalitang nagsasaad ng kilos tulad ng pandiwa, pandiwari at pangngalang diwa.	1.    Humihinga pagsapit ng takipsilim ang gabi. 2.    Sa paglalakad ng buwan magbabago nang lahat ang takbo ng panahon. 3.    Magmaktol man ang pag-ibig kung hindi bibigyang pansin tiyak na magtitigil din. 4.    Kumakaway ang mga dahon sa ihip ng hangin. 5.    Nakita kong kumikindat ang bituin.
Apostrofe o Pagtawag	Isang anyo ng panawagan o pakiusap sa isang taong hindi kaharap, nasa malayo o kaya’y patay na. gayundin sa mga kaisipan o mga bagay na binibigyang-katauhan na parang kaharap na kinakausap.	1.    Hangin, pumarito ka at pawiin ang matinding init. 2.    Tukso, layuan mo ako. 3.    Buwan, sumikat ka na at pawiin ang kadiliman sa kapaligiran. 4.    Pag-asa, halika at tugunin ang mga tanong kong magbibigay buhay sa akin. 5.    Diyos ko, tulungan mo ako.
Eksiherasyon o Pagmamalabis o Iperbole	Ito’y isang lagpas-lagpasang pagpapasidhing kalabisan o kakulangan ng isang tao, bagay, pangyayari, kaisipan, damdamin, at iba pang katangian, kalagayan o katayuan.	1.    Muntik na akong matupok sa taas ng lagnat ko. 2.    Sa sobrang problema namunting lahat ang buhok niya. 3.    Kumukulo ang dugo ng biktima sa nangholdap sa kanya. 4.    Gabundok ang kanyang huhugasang pinggan. 5.    Bumaha ng luha sa kanyang kuwarto.
Paghihimig o Onomatopeya	Ito ang paggamit ng mga salitang kung ano ang tunog ay siyang kahulugan.	1.    Nakailang kariring din ang kabilang kawad bago ito sagutin. 2.    Nagngingiyaw ang pusa sa alulod sa ginaw. 3.    Dumagundong ang malakas na kulog. 4.    Kumalabog sa matigas na lupa ang bumagsak na trak. 5.    Ang sagitsit sa kawali ng mantikang ipinamprito sa bangos ay lalong nagpasidhi sa aking pagkagutom.
Pag-uyam o Ironya	Sa tila namumuring pananalita pinaloob o pinahihiwatig ang paglibak, pagtudyo o pagkutya. Nararamdaman ang tunay na kahulugan nito sa diin ng pagsasalita at ekspresyon ng mukha ng nagsasabi.	1.    Bilib ako sa tibay ng panlasa mo. Ang hindi ko masikmura nalunok mo. 2.    Tunay na magagalang ang ibang kabataan, umaalis ng bahay nang hindi nagpapaalam sa mga magulang. 3.    Kay sipag mong mag-aral, palagi kang bagsak sa mga pagsusulit. 4.    Talagang mapagkakatiwalaan si Dennis, siya lamang ang pumasok sa kwarto ni Robert ay nawala na ang relo nito. 5.    Kahanga-hanga ang kahusayan mong sumayaw, panay ang tapak mo sa paa ng iyong kapareha.
Pagpapalit-Saklaw o Senekdoke	Pagbanggit ng bahagi bilang kabuuan o ng kabuuan bilang katapat ng bahagi.	1.    Ayoko ng makita ang mukha mo sa pamamahay na ito. 2.    Lahat tayo’y dapat magbanat ng buto. 3.    Maraming bibig na umaasa sa kanya. 4.    Sampung bibig ang umaasa kay Anthony 5.    Isang katipunero ang nagbunot ng tabak upang ipagtanggol ang aping bayan.
Pagpapalit-Tawag o Metonomiya	Sa paraang ito ang pangalan ng isang bagay na tinutukoy ay hinahalinhan o pinapalitan ng ibang katawagan, pero ang pinapalit ay may kaugnayan sa pinalitan.	1.    Nagiging pulahan na ang iba nating kababayan. 2.    Sila ang kawawang yagit sa lansangan. 3.    Isinilang siya sa Perlas ng Silanganan. 4.    Ang pananampalataya ay ating kaligtasan. 5.    Natanggap ni Ben ang hampas ng langit sa mabibigat niyang kasalanan.
Paglilipat-wika o Transferred Epithets	Pagbibigay-katauhan na pinasasabagy ang mga katangiang pantao na ginagamit ang mga pang-uri, mga pang-uring tanging sa tao lamang ginagamit.	1.    Kay hinhin ng tubig sa batis. 2.    Mahihiyaing mata subukin mong mangusap sa akin. 3.    Ang kahabag-habag na pamaypay ay nahulog sa malalim na ilog. 4.    Ang ulilang silid ay nalinis nang dumating si Jenny. 5.    Nagtago sa ulap ang mahiyaing buwan.
Pagtanggi o Paralepsis o Litotes	Hindi ang pangunahing hudyat nitong salita na sa akda ay isang pagsalungat, pagpipigil o di-pagsang-ayon, ngunit ito’y pakunwari lamang, isang kabaliktaran, sapagkat ang paghindi ay sadyang nagpapahiwatig ng pahintulot.	1.    Hindi sa pinangungunahan kita, pero malaki ka na, sana naman ay tigilan mo na ang pagbabarkada. 2.    Hindi naman sa minamaliit ko ang kakayahan mo, kaya lamang ay bihira na ang nagtatagumpay na hindi nakapag-aral. 3.    Si Ruel ay hindi salawahan, tatlo lamang ang kanyang kasintahan. 4.    Ang binatang iyon ay hindi duwag, lagi lamang siyang tumatakbo kapag sinisita ng katalo. 5.    Hindi ka nga makulit, ilang beses mo nang sinasabing isama ka.
Pagsalungat (Oxymoron)	Pinagsasama o pinag-uugnay rito ang dalawang bagay na magkasalungat nang mangibabaw lalo ang katangiang ipinahahayag	1.    Ikaw ang simula at wakas ng buhay ko. 2.    Mabilis tumaas-bumaba ang kanyang lagnat. 3.    Pumasok sila sa patay-sindi. 4.    Si Sim ang puno at dulo ng kanyang buhay. 5.    Urong-sulong siya sa kanyang pagmamahal.
Tanong Retorikal	Isang uri ng pagpapahayag na hindi naman talaga kailangan ng sagot kundi ang layunin ay maikintal sa isipan ng nakikinig ang mensahe.	1.     Magagawa kaya ng isang ina na magmaramot sa isang anak na nagugutom, may sakit at nagmamakaawa?

Pagsasanay:

          Ilarawan ang alinman sa mga sumusunod na paksa. Gawan ng paghahambing sa karaniwan at masining na paglalarawan.

PAKSA	KARANIWAN NA PAGLALARAWAN	MASINING NA PAGLALARAWAN
Ang Ating Kapaligiran
Ang Inspirasyon ko sa Buhay
Ang Kinagiguliwan Kong Guro
Ang Matalik Kong Kaibigan
Ang Lipunang Pilipino
Ang Aking Paaralan
Ang Aking mga Magulang